Cao su rớt giá, người dân và doanh nghiệp lao đao

Sau khi đạt ngưỡng khoảng 25.000 đồng/kg mủ tươi vào giữa năm 2012, thì từ đầu năm 2013 đến nay, giá mủ cao su bán tại vườn trên địa bàn tỉnh các tỉnh Tây Nguyên liên tục sụt giảm và hiện chỉ còn 8.000 đến 9.000 đồng/kg. Với mức giá như hiện nay, chủ vườn cao su chỉ đủ để trang trải chi phí chăm sóc, khai thác. Bà Nguyễn Thị Khương (trú thôn 1, xã Ea Quế, huyện Cư Mgar, Đắk Lắk) chủ hộ gia đình có 5ha cao su trồng từ năm 1996 cho biết: “Giá mủ cao su biến động xuống quá thấp nên chúng tôi đang gặp rất nhiều khó khăn. Trước đây giá đến 25.000 đồng/kg nhưng giờ chỉ còn 8.000 đến 9.000 đồng/kg mủ tươi, nếu khai thác tiền công chi trả cho công nhân cộng với tiền đầu tư vay ngân hàng phải trả lãi thì hiện gia đình đang bị lỗ nặng”. Cùng cảnh ngộ với bà Khương, gia đình ông Y Rê Niê (trú buôn Sang, xã Ea Đing, huyện Cư Mgar) cũng đang khai thác cao su trong cảnh “lấy công làm lời”. Ông Y Rê Niê cho biết, với 8ha cao su, mấy năm trước vào vụ khai thác phải thuê đến 10 nhân công, nhưng hiện nay chỉ dám thuê một vài người, còn gia đình tự làm là chính. Ông Y Rê Niê than thở: “Từ khi giá mủ xuống thấp thì nhà mình giờ không đủ tiền mà trả nhân công, trang trải trong gia đình cũng rất thiếu thốn. Phải vay nợ, lãi suất ngân hàng 20-25% để chi phí. Giờ tính ra công làm cỏ, công bỏ phân, khai thác, vận chuyển… mình bị lỗ rất nặng”. Các hộ nông dân tại tỉnh Đắk Nông cũng rơi vào cảnh dở khóc, dở cười. Anh Nguyễn Văn Tâm (trú thôn 5, xã Đắk Sin, huyện Đắk Rlấp) ngao ngán cho biết: “Gia đình trồng hơn 5ha cao su, đến nay đã bắt đầu cho thu hoạch nhưng chỉ đứng nhìn vì với mức giá như hiện nay, có khai thác cũng bị lỗ nặng. Nhìn vườn cao su chăm sóc bấy lâu giờ đến ngày cho thu hoạch mà rất đau lòng. Tiền công chăm sóc, chi phí đầu tư đều phải vay ngân hàng, giờ không biết lấy đâu mà trả nợ?”. Không chỉ với các hộ nông dân đang gặp khó, mà các doanh nghiệp trồng cao su ở Tây Nguyên cũng đang đối mặt với nhiều thách thức khi giá mủ cao su giảm mạnh. Bà Lê Thị Bích Thảo, Chánh Văn phòng Công ty TNHH một thành viên Cao su Đắk Lắk cho biết: “Giá mủ sơ chế hiện nay chỉ còn 43.000.000 đồng/tấn, giảm tới 38% so với mức đỉnh điểm của đầu năm 2012. Do ảnh hưởng của việc giảm giá, tổng doanh thu của công ty cũng theo đó mà giảm mạnh, năm 2012 tổng doanh thu đạt 1.100 tỷ đồng (chủ yếu từ bán mủ sơ chế) nhưng 6 tháng đầu năm nay, doanh thu chỉ đạt hơn 281 tỷ đồng, giảm gần 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Chính vì vậy, công ty buộc phải “thắt lưng buộc bụng” cắt giảm nhiều khoản chi phí và nỗ lực tăng sản lượng khai thác. Theo nhận định của các chuyên gia, nguyên nhân khiến giá mủ cao su giảm hiện nay do thị trường thế giới giảm mạnh, kéo theo mức giảm mặt bằng giá thu mua mủ cao su trong nước. Trong khi đó, nước nhập khẩu cao su lớn là Trung Quốc, là thị trường chủ yếu của cao su Việt Nam đang tồn kho khoảng 110.000 tấn mủ. Ngoài ra, các nước xuất khẩu cao su lớn như Thái Lan, Malaysia… cũng đang bước vào vụ thu hoạch, nguồn cung trên thị trường khá dồi dào dẫn đến giá cao su không lấy lại được đà tăng. Cây cao su là một loại cây dễ thích nghi, phát triển trên những vùng đất khó khăn, những vùng rừng tạp hiệu quả kinh tế thấp. Tuy nhiên, để cây cao su phát triển bền vững, các cơ quan chức năng ở Tây Nguyên cần có những giải pháp quy hoạch, định hướng người trồng; không để tình trạng người dân mở rộng diện tích cao su một cách tự phát, chạy theo phong trào như hiện nay. Việc cao su rớt giá cũng là lời cảnh báo để các địa phương không phát triển ồ ạt diện tích cây trồng này.