Lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-il (Kim Chính Nhật) đã từ trần hôm thứ Bảy (17-12), trong một chuyến đi bằng tàu lửa, theo thông báo của Đài truyền hình quốc gia CHDCND Triều Tiên trong hôm nay, 19-12.
Trong bộ trang phục màu đen, phát thanh viên của Đài truyền hình quốc gia CHDCND Triều Tiên nức nở nói nhà lãnh đạo 69 tuổi qua đời vì làm việc quá sức về thể xác và tinh thần.
Lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-il - Ảnh: AFP/KCNA
Theo Reuters, ông Kim Jong-il từng bị đột quỵ vào năm 2008 song có vẻ như đã hồi phục.
Ông Kim Jong-il còn là Tổng bí thư Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Hội đồng quốc phòng CHDCND Triều Tiên và Tư lệnh tối cao quân đội nhân dân Triều Tiên.
Ban chấp hành trung ương Đảng lao động Triều Tiên, Quân ủy trung ương, Hội đồng quốc phòng, Quốc hội và Chính phủ Triều Tiên đã gửi thông báo này cho các thành viên của đảng về sự ra đi của ông Kim Jong-il.
Ông Kim Jong-il 69 tuổi. Ông là con trai Chủ tịch Kim Nhật Thành - nhà sáng lập CHDCND Triều Tiên. Ông lên lãnh đạo CHDCND Triều Tiên vào năm 1994 sau khi Chủ tịch Kim Nhật Thành qua đời ở tuổi 82.
Ông Kim Jong-il đã khởi động quá trình chuyển giao quyền lực cho con trai thứ ba Kim Jong-un. Đồ họa: BBC
Quốc tang 12 ngày
Theo hãng tin Hàn Quốc Yonhap, thi thể của ông Kim Jong-il sẽ được quàn tại nhà tang lễ Kumsusan và quốc tang được cử hành từ 17-12 tới 29-12.
Cũng theo Yonhap, con trai của ông Kim Jong-il, đại tướng 27 tuổi Kim Jong Un, sẽ là trưởng bang tang lễ. Kim Jong Un cũng được coi là người thừa kế chính trị của ông Kim Jong-il.
Bên phía Hàn Quốc, Seoul đã ngay lập tức đặt quân đội trong tình trạng báo động và yêu cầu tất các phái bộ ngoại giao ở nước ngoài trong tình trạng sẵn sàng.
Văn phòng tổng thống Hàn Quốc triệu tập cuộc họp khẩn cấp Hội đồng an ninh quốc gia, đồng thời Tổng thống Lee Myung Bak cũng hủy bỏ tất cả các kế hoạch của ông trong ngày 19-12.
Theo Yonhap, hiện Mỹ vẫn đang thu thập thông tin về cái chết của ông Kim, một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết ngày 18-12. “Chúng tôi đã thấy các báo cáo về cái chết của Kim Jong-il và sẽ liên lạc lại (với phía Hàn Quốc) khi có đầy đủ thông tin”, quan chức này nói.
Đại tướng Kim Jong Un (trái) cùng cha trên đài duyệt binh tại lễ kỷ niệm 65 năm ngày thành lập Đảng Lao động Triều Tiên - Ảnh: AP
Phản ứng của thế giới
Trong phát biểu đầu tiên sau tin tức về việc ông Kim Jong-il qua đời, Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung Bak ngày 19-12 đã ra lệnh đặt tất cả các cơ quan chính phủ trong tình trạng khẩn cấp. Theo lệnh này, mọi viên chức nhà nước của Hàn Quốc bị hạn chế rời nhiệm sở hoặc đi ra nước ngoài để duy trì liên lạc thông suốt giữa các bộ phận, theo Yonhap.
Hội đồng tham mưu liên quân Hàn Quốc cũng đã đặt toàn bộ quân đội trong tình trạng báo động.
Văn phòng tổng thống Hàn Quốc triệu tập cuộc họp khẩn cấp Hội đồng an ninh quốc gia, đồng thời Tổng thống Lee Myung Bak cũng hủy bỏ tất cả các kế hoạch của ông trong ngày 19-12.
Bộ Tài chính Hàn Quốc thông báo ngày 19-12 sẽ tổ chức cuộc họp khẩn cấp của các quan chức cấp cao trong ngày để đánh giá tác động kinh tế về việc nhà lãnh đạo miền Bắc qua đời. Cuộc gặp lúc 15g sẽ do Bộ trưởng Tài chính Bahk Jae Wan chủ trì với mục tiêu giám sát và xử lý những bất ổn với thị trường tài chính do tin tức về sự ra đi của ông Kim Jong-il trong bối cảnh kinh tế Hàn Quốc đang gặp nhiều khó khăn.
Theo Yonhap, hiện Mỹ vẫn đang thu thập thông tin về cái chết của ông Kim, một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết ngày 18-12. “Chúng tôi đã thấy các báo cáo về cái chết của Kim Jong-il và sẽ liên lạc lại (với phía Hàn Quốc) khi có đầy đủ thông tin”, quan chức này nói.
Tổng thống Mỹ Barack Obama đã “được thông báo” về cái chết của ông Kim Jong-il và Nhà Trắng ngay lập tức tham vấn Hàn Quốc và Nhật Bản về tính khẩn cấp của tình hình, Nhà Trắng thông báo ngày 18-12.
“Chúng tôi đang theo dõi sát sao những thông tin về cái chết của Kim Jong-il. Tổng thống đã được thông báo và hiện đang giữ liên lạc mật thiết với các đồng minh ở Hàn Quốc và Nhật Bản”, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jay Carney nói trong một tuyên bố.
Tiểu sử Chủ tịch Kim Jong-il
Ông Kim Jong-il, tên khai sinh là Yuri Irsenovich Kim (theo giấy tờ của Liên Xô), sinh ở làng Vyatskoye, gần Khabarvosk, trên lãnh thổ Liên Xô, nay là Nga, vào năm 1941. Khi đó cha ông, cố lãnh tụ Kim Nhật Thành, đang chỉ huy tiểu đoàn 1 thuộc sư đoàn 88 của Hồng quân, với thành phần là những người Trung Quốc và Triều Tiên sống ở Nga. Mẹ ông, bà Kim Jong Suk, là vợ đầu của ông Kim Nhật Thành.
Tuy nhiên, tiểu sử chính thức của Kim Jong-il cho biết ông ra đời tại một khu lán trại quân sự bí mật trên núi Baekdu tại Triều Tiên ngày 16-2-1942. Năm 1945, khi chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Triều Tiên giành lại độc lập từ Nhật Bản. Ông trở về Bình Nhưỡng vào cuối năm 1945 trên một con tàu của Liên Xô và gia đình ông sống trong một khu biệt thự cũ của Nhật Bản tại Bình Nhưỡng. Anh trai của ông, Kim Pyong Il, chết đuối ở đó năm 1948.
Ông Kim hoàn tất chương trình phổ thông tại Bình Nhưỡng và bắt đầu tham gia chính trị từ khi đi học ở các tổ chức đội nhi đồng, rồi đoàn thanh niên của Đảng Lao động Triều Tiên. Ông học tiếng Anh tại Đại học Malta vào đầu những năm 1970 nhân các chuyến du lịch của ông đến đây, làm khách của thủ tướng Malta khi đó, Dom Mintoff.
Tại Đại hội toàn quốc lần thứ sáu của Đảng Lao động Triều Tiên tháng 10-1980, ông Kim được bầu vào Bộ Chính trị, Hội đồng Quốc phòng và Ban bí thư Trung ương Đảng. Ông trở thành đại biểu Quốc hội tháng 2-1982. Ngày 24-12-1991, ông Kim được bổ nhiệm Tổng tư lệnh quân đội CHDCND Triều Tiên.
Ngày 8-7-1994, lãnh tụ Kim Nhật Thành qua đời ở tuổi 82 vì nhồi máu cơ tim và ông Kim Jong-il trở thành Tổng bí thư Đảng lao động Triều Tiên và Chủ tịch hội đồng quốc phòng ngày 8-10-1997. Ông nắm giữ cương vị này đến tận khi qua đời.
Không có thông tin chính thức nào về đời sống gia đình và tình trạng hôn nhân của ông, nhưng Kim Jong-il đã kết hôn một lần và có bốn người con được biết đến, bao gồm cô con gái Kim Sul Song, các con trai Jong Nam, Jong Chul và Jong Un. |