Chưa tăng giá điện trong tháng 11

Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải - Ảnh: Ngọc Thắng

Với số lỗ 30.000 tỉ đồng, có thông tin EVN đề nghị tăng giá điện 7-8 lần trong vòng vài năm tới mới có thể cân bằng được tài chính. Vậy Chính phủ sẽ xem xét thế nào thưa Phó thủ tướng?

Tăng giá bao nhiêu lần là đề xuất của doanh nghiệp nhưng việc cân đối, quyết định, điều chỉnh giá điện thì Thủ tướng đã quy định trong Quyết định 24 rồi. Mỗi lần điều chỉnh phải có sự xem xét của các bộ, ngành liên quan. Những trường hợp đặc biệt thì Thủ tướng ra quyết định, còn lúc nào, thời điểm nào thì phải cân nhắc, tính toán theo từng trường hợp cụ thể.

Nhưng nếu để số lỗ lớn kéo dài, EVN không vay được vốn thì việc đầu tư, phát triển nguồn sẽ dẫn đến thiếu điện, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế cũng như gây xáo trộn sinh hoạt của người dân?

Chính vì thế nên việc làm đầu tiên trong thời gian tới là phải tái cơ cấu đầu tư mạnh mẽ trong ngành điện, thu hút đầu tư tư nhân nhiều hơn. EVN vẫn đang chiếm khoảng 64% hệ thống điện, trong khi tăng trưởng kinh tế mỗi năm đòi hỏi có thêm 4.000 - 4.800 MW, riêng phần nguồn điện đã cần đến 8 tỉ USD.

Với số tiền đó mà chỉ nhìn vào khả năng cân đối của doanh nghiệp nhà nước thì không có cách gì đủ.

Thứ hai, phải tái cơ cấu EVN mà Thủ tướng đã ra quyết định, trước mắt phải thành lập 3 tổng công ty phát điện trong tập đoàn này. Sau khi đã hoạt động ổn định rồi thì bắt đầu phát triển thêm thị trường điện cạnh tranh, sẽ cổ phần hóa, đưa ra cạnh tranh thu hút vốn. Thứ ba, cải cách về hệ thống giá điện.

Công khai kết quả kiểm toán giá thành

Quyết định 24 của Thủ tướng về điều chỉnh giá điện theo cơ chế thị trường có hiệu lực nhưng giá điện vẫn chưa được sớm điều chỉnh theo quyết định này?

Như tôi đã nói, mình điều hành theo hướng đưa giá điện dần dần tiệm cận với giá thị trường, đồng thời phải hình thành thị trường điện cạnh tranh, ít nhất ở khâu phát điện trước. Mục tiêu của chúng ta để đạt được tính hiệu quả chung của hệ thống, nên việc điều chỉnh đó, phải có kiểm soát của các bộ, ngành. Tức là, doanh nghiệp được quyết định khi cơ quan nhà nước kiểm tra, thấy hợp lý và đồng ý. Từ tháng 3 đến nay, lẽ ra EVN đã được tăng giá, nhưng do nền kinh tế năm nay phải đảm bảo cả yếu tố ổn định kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời với đảm bảo an sinh xã hội nên chưa điều chỉnh được. Thủ tướng đã quyết định trong tháng 11 chưa có điều chỉnh gì.

Trước mắt, Bộ Công thương phải công khai kết quả kiểm toán và giá thành của EVN để toàn bộ xã hội và khách hàng được biết. Tính toán đó đã có cơ quan kiểm toán độc lập, bộ ngành xem xét chưa và giá thành có chuẩn hay không? Việc này phải làm đầu tiên, nếu chưa làm thì điều chỉnh giá điện sẽ không hợp lý vì người ta chưa được biết.