Luật sư Đặng Anh Đức - Trưởng Văn phòng Luật sư Đặng và Cộng sự (Đoàn Luật sư Hà Nội) trao đổi xung quanh những tình tiết giảm nhẹ và khung hình phạt có thể áp dụng đối với bị can Đoàn Văn Vươn.
Luật sư Đặng Anh Đức nói: Việc khởi tố các bị can về tội chống người thi hành công vụ là không đúng. Vì, khi nói đến người thi hành công vụ thì phải hội đủ cả 3 điều kiện sau đây. Thứ nhất, là người đó thực thi đúng nhiệm vụ, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phân công phân nhiệm. Thứ 2, là đang thực thi hành vi thi hành công vụ. Thứ 3, là nhiệm vụ phân công thực hiện phải đúng pháp luật.
Việc cưỡng chế, phá hủy tài sản… đối với gia đình ông Vươn là trái pháp luật như kết luận của Thủ tướng đã nói rõ thì không thể truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh này.

Điều tra viên lấy lời khai của Đoàn Văn Vươn
Theo luật sư, có thể coi trạng thái tinh thần bị kích động mạnh của các bị can là tình tiết định khung (chuyển tội danh sang Điều 95), chứ không phải tình tiết giảm nhẹ (Điều 46 của Bộ luật Hình sự) được không?
Trước tiên, phân tích về nguyên nhân dẫn đến hành vi vi phạm pháp luật của các bị can bắt nguồn từ đâu? Quyết định số 447/QĐ-UB ngày 4/10/1993 của UBND huyện Tiên Lãng giao 21ha đất cho ông Đoàn Văn Vươn là phù hợp với quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm ban hành.
Quyết định số 220/QĐ-UB ngày 9/4/1997 của UBND huyện Tiên Lãng giao bổ sung 19,3ha đất cho ông Đoàn Văn Vươn vào mục đích nuôi trồng thuỷ sản với thời hạn 14 năm, tính từ ngày 4/10/1993 là đúng thẩm quyền và phù hợp với thực tế sử dụng đất. Tuy nhiên quyết định này không đúng với quy định của pháp luật đất đai về giao đất, cho thuê đất; về thời hạn giao đất và thời điểm tính thời hạn giao đất...
Chính những quyết định sai trái của UBND huyện Tiên Lãng và tổ chức cưỡng chế không đúng theo trình tự thủ tục quy định của pháp luật dẫn đến ức chế, phẫn uất về mặt tâm lý xuất phát từ hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của UBND huyện Tiên Lãng đưa đến.
Trong trạng thái tâm lý này người phạm tội không tự kiềm chế được hành vi phạm tội của mình, tính tự chủ và khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi bị hạn chế ở mức độ cao, từ đó các bị can đã có những hành vi phạm tội.
Hành vi phạm tội này của các bị can có thể coi là trường hợp giết người có tình tiết giảm nhẹ đặc biệt nên được xem là tình tiết định khung để chuyển tội danh quy định tại Điều 95 (giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh).
Nếu chuyển tội danh như trên, theo dự đoán của luật sư, mức hình phạt có thể như thế nào? Có thể xử cho bị cáo được hưởng án treo được không?
Nếu chuyển tội danh cho các bị cáo, theo quy định tại khoản 2 Điều 95 Bộ luật Hình sự thì có thể xử án treo vì: Tại khoản 2 Điều 95 quy định “Giết nhiều người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, thì bị phạt tù từ 3 - 7 năm”.
Ta xét các tình tiết giảm nhẹ dành cho các bị cáo theo Điều 46/BLHS là: e) Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra; i) Phạm tội vì bị người khác đe doạ, cưỡng bức (ở đây là bị cưỡng bức về tinh thần); o) Người phạm tội tự thú; p) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; s) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu.
Căn cứ vào các tình tiết giảm nhẹ trên ta xét thấy mức hình phạt của tội danh của ông Vươn theo quy định tại khoản 2 Điều 95 Bộ luật Hình sự là 3 - 7 năm tù.
Áp dụng Điều 47/BLHS, đối với các trường hợp có từ 2 tình tiết giảm nhẹ trở lên, cộng với chính sách khoan hồng của Nhà nước ta thì tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt (khung hình phạt ở đây là 3 - 7 năm tù). Do đó, tòa có thể tuyên 3 năm cho hưởng án treo đối với các bị cáo để tạo điều kiện cho họ có cơ hội lao động sản xuất, góp phần xây dựng gia đình và xã hội.
Xin cảm ơn luật sư!
Kiến nghị khởi tố bổ sung vụ cưỡng chế đất
Sáng 14/2, Liên chi hội Nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) đã gửi đơn đến Bộ Công an, lãnh đạo UBND và Giám đốc Công an Hải Phòng, kiến nghị cần khởi tố vụ án.

Khu đầm bị cưỡng chế của gia đình ông Vươn
Ngày 14/2, ông Lương Văn Trong, Phó Chủ tịch Liên chi hội NTTS nước lợ Tiên Lãng cho biết, Liên chi hội Nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) đã gửi đơn đến Bộ Công an, lãnh đạo UBND và Giám đốc Công an Hải Phòng, kiến nghị cần khởi tố vụ án lợi dụng chức vụ quyền hạn, vi phạm quản lý đất đai để điều tra trách nhiệm liên quan của một số cán bộ huyện.
Hàng chục chủ đầm ở huyện Tiên Lãng cũng đã gửi đơn lên lãnh đạo TP Hải Phòng, đề nghị chỉ đạo các ngành chức năng cùng UBND huyện rà soát, thu hồi hàng chục quyết định giao, cho thuê, thu hồi đất nuôi trồng thủy sản trái với Luật Đất đai 2003; cho bà con thuê đất theo quy định.
Chiều qua, một lãnh đạo Công an Hải Phòng cho biết, CQĐT đang tiếp tục củng cố hồ sơ, chứng cứ để khởi tố bị can một số đối tượng đã chỉ đạo, tham gia phá nhà ông Vươn.
Bà Nguyễn Thị Thương (vợ ông Vươn) cho biết, chiều 14/2 luật sư Nguyễn Việt Hùng đã được Cơ quan CSĐT Hải Phòng cho gặp các bị can Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý |
Bà Nguyễn Thị Mai, Chánh án TAND TP Hải Phòng, cho biết đến chiều 14/2, TAND TP Hải Phòng mới nhận được văn bản chính thức (theo đường công văn) kế hoạch của Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng về việc triển khai thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ về vụ việc cưỡng chế, thu hồi đất ở xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng.
Cán bộ TAND Hải Phòng nhận trách nhiệm
Trong kế hoạch trên, Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng giao cho Ban Cán sự Đảng TAND TP Hải Phòng báo cáo, xin ý kiến của Ban Cán sự Đảng TAND Tối cao việc nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm TAND TP Hải Phòng và TAND huyện Tiên Lãng trong vụ việc này.
Chiều nay, 15/2, TAND TP dự kiến tổ chức họp Ban Cán sự, yêu cầu 2 thẩm phán Ngô Văn Anh và Cao Thành Ngọc (TAND TP Hải Phòng) kiểm điểm. Trên cơ sở kết quả này, TAND TP Hải Phòng sẽ xin ý kiến Ban Cán sự đảng TAND Tối cao. Theo bà Nguyễn Thị Mai, khi cả ông Vũ Văn Luân và ông Đoàn Văn Vươn đều có đơn kháng cáo lên TAND TP Hải Phòng, thẩm phán Ngô Văn Anh được giao thụ lý vụ của ông Vũ Văn Luân, thẩm phán Cao Thành Ngọc thụ lý vụ của ông Đoàn Văn Vươn. Trong hai vụ này, chỉ vụ ông Luân được lập biên bản thỏa thuận. Sau đó, khi ông Luân có đơn khiếu nại thì ông Ngô Văn Anh (lúc này là chánh tòa hành chính) có văn bản trả lời nhưng lại trả lời ông Vươn.
Bà Mai cũng cho biết thêm cho đến nay, cả hai thẩm phán này đã có bản kiểm điểm, gửi đến lãnh đạo TAND TP Hải Phòng. Trong bản kiểm điểm, cả hai thẩm phán đã nghiêm túc nhận trách nhiệm có thiếu sót trong quá trình giải quyết vụ án.
Ông Vươn đã được gặp luật sư
Chiều 14/2, luật sư Nguyễn Việt Hùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Kinh Đô, đã có buổi tiếp xúc với thân chủ của mình là bị can Đoàn Văn Vươn. Cùng ngày, luật sư Hùng cùng nhóm cộng sự của mình cũng gặp những người thân trong gia đình ông Vươn để thu thập chứng cứ, hoàn thiện hồ sơ phục vụ cho việc bào chữa, tranh tụng trước tòa trong thời gian tới.
Theo luật sư Nguyễn Việt Hùng, đây là lần đầu tiên bị can Đoàn Văn Vươn được gặp gỡ luật sư của mình kể từ khi bị bắt tạm giam sau vụ UBND huyện Tiên Lãng tổ chức cưỡng chế, thu hồi đầm nuôi trồng thủy sản tại xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng vào ngày 5/1. “Hiện sức khỏe của ông Vươn rất tốt” - vị luật sư này nói. Qua trao đổi, ông Vươn cho biết đã thành khẩn khai báo với cơ quan điều tra.