Thủ tướng yêu cầu khắc phục việc rò rỉ nước; Cục Giám định Nhà nước chỉ rõ ba lỗi thiết kế, thi công của công trình.
Cục Giám định Nhà nước khảo sát tại các điểm rò rỉ
Ngày 21/3, đoàn chuyên gia Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) đã tiến hành khảo sát, kiểm tra, đo đạc các điểm rò rỉ nước ở đập thủy điện Sông Tranh 2.
Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam, lãnh đạo UBND tỉnh đã đi thị sát và họp bất thường để nghe ý kiến chuyên gia nói về sự cố và cách xử lý. Tỉnh Quảng Nam cũng lập đoàn kiểm tra liên ngành đến kiểm tra bờ đập.
Ba lỗi để xảy ra sự cố rò rỉ nước
Tại cuộc họp, ông Trần Văn Hải, Trưởng BQLDA thủy điện 3, khẳng định: “Không phát hiện có vết nứt nào trên thân đập. Hiện tượng nước chảy từ thân đập ra phía hạ lưu là nước thấm tại bốn vị trí khe nhiệt và hai bên cánh cửa của đập tràn. Nguyên nhân do nước thấm không được thu gom hết về các hành lang thu nước trong thân đập. Tổng lưu lượng thấm toàn công trình khoảng 30 lít/giây được tư vấn đánh giá là không ảnh hưởng đến an toàn, ổn định của đập”.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Hồng Vân, Giám đốc Sở Công Thương, Trưởng đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Quảng Nam, lại nói: “Thực tế kiểm tra có đến bảy vết nước rò rỉ từ thân đập chính, trong đó có hai vệt nước ở hai bên đập tràn có dòng chảy lớn nhất chứ không giống như BQLDA thủy điện 3 báo cáo. Đề nghị BQLDA nhìn nhận đúng bản chất vấn đề để có biện pháp xử lý. Hiện có nhiều vết nước rò rỉ xuất hiện không theo trật tự của khe, nó theo hình dạng ngoằn ngoèo. Công trình có vấn đề về kỹ thuật thi công và chất lượng… Đề nghị BQL xem xét tại sao trước đây không có hiện tượng rò rỉ nước mà bây giờ mới có. Phải xem xét mối quan hệ giữa rò rỉ nước với các vụ động đất kích thích vừa qua”.
Chiều 21/3, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải có công văn hỏa tốc yêu cầu Bộ Công Thương, EVN, Hội đồng Nghiệm thu Nhà nước các công trình xây dựng khẩn trương kiểm tra, có giải pháp khắc phục việc thấm nước qua đập thủy điện Sông Tranh 2 và báo cáo Thủ tướng. |
TS Bùi Trung Dung, Phó Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, cho hay: “Lỗi chính để nước xì ra ngoài vỏ đập là do thiết kế thiếu đường ống thu nước trong đường hầm của rãnh bên trái (phía hạ lưu) đưa ra ngoài. Chính việc nước đọng ở phía bên trái các khe co giãn không có roăng omega (là roăng cách nước) nên nước thoải mái chảy ra khe co giãn. Khi nước chảy ra các khe co giãn thì nước sẽ ngấm vào bê tông đầm lăn do vậy sẽ bị loang, chảy. Lỗi thứ hai là do quá trình khai thác sử dụng, khi thấy nước đọng thì phải tìm ngay nguyên nhân để tháo nước ra nhưng bộ phận khai thác đã không làm được. Nguyên nhân thứ ba là nhà thầu thiếu tích cực để chủ động với chủ đầu tư để khắc phục việc rò rỉ nước”.
Cũng theo TS Dung: “Hiện các giải pháp khắc phục của EVN đang đúng hướng, hai ngày qua thì lượng nước giảm rõ rệt. Qua kiểm tra chỉ có hai khe biến dạng là khe 7 và 12 có vết nứt nhỏ đo được là gần 3 mm và 2,2 mm. Theo đánh giá thì đập rất ổn định, an toàn”.
Vẫn lo lắng
TS Dung giải thích: “Lượng nước thu được 30 lít/giây tại các điểm rò rỉ đúng là quá lớn nên phải tìm biện pháp giảm lượng nước này. Có ba cách giảm mực nước, như chờ mực nước xuống thì nhà thầu đi kiểm tra toàn bộ vỏ bề ngoài để xem khả năng nước vào như thế nào và khắc phục phía bên ngoài bằng nhựa đường, trám bằng bê tông vật liệu đặc thù. Chỗ nào có khả năng tiêm được xi măng thì tiêm bằng xi măng. Tuy nhiên, không cần thiết phải hạ mực nước lòng hồ để khắc phục. Nước đang rò từ các khe co giãn (chứ không phải là các khe nhiệt) và không nên bơm hóa chất vào các điểm rò rỉ nước như hiện nay mà có thể phun bằng nhựa đường hoặc xi măng…”.
Đập thủy điện sông Tranh 2 vẫn rỉ nước chảy mạnh ngày 21/3
Dù được Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng khẳng định là đập vẫn an toàn nhưng ông Nguyễn Minh Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Quảng Nam, vẫn lo lắng: “Tháng 11/2011, xảy ra động đất nay phát hiện vết rò rỉ, liệu có mối liên quan nào không. Và nếu có thì báo cáo của thủy điện là đập có thể chịu động đất đến 7 độ Richter có chính xác không? Đập bê tông mà nước thẩm thấu vào gây tắc đường ống như BQL giải thích thì không hợp lý lắm. Ngoài ra, việc lưu lượng nước rò rỉ lớn như thế chảy ra trong một thời gian dài sẽ dẫn đến việc xói mòn, ăn mòn hóa học bê tông của đập”.
Bí thư Quảng Nam Nguyễn Đức Hải nói: “Việc rò rỉ nước ở đập là vấn đề nhạy cảm vì trước đó đã xảy ra động đất. Phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân. Nếu để xảy ra sai sót thì trách nhiệm đầu tiên thuộc về chủ đầu tư và chính quyền tỉnh. Hiện người dân vẫn chưa tin với các khẳng định của BQLDA…”.
Ông Hải cũng yêu cầu EVN và Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng sớm có báo cáo kết luận gửi tỉnh, Trung ương và Chính phủ để người dân yên tâm. EVN cần phối hợp với các chuyên gia để sớm khắc phục sự cố, công bố các thông tin về tình hình khắc phục các vấn đề có liên quan cho báo chí.
Hai hướng khắc phục của EVN
Theo công văn khẩn gửi lãnh đạo tỉnh Quảng Nam, EVN sẽ khắc phục sự cố rò nước theo hai bước:
- Kiểm tra toàn bộ hệ thống thu gom và thoát nước thấm theo thiết kế đã được phê duyệt. Thông toàn bộ các ống thu nước trong thân đập bị tắc trong quá trình thi công và thời gian vận hành. Nếu ống nào không thông được thì khoan bổ sung. Hoàn thiện hệ thống rãnh thoát nước trong hành lang thân đập để tăng khả năng thoát nước thấm và hoàn thiện hệ thống thu gom nước thấm bên ngoài hai vai đập.
- Sau khi thực hiện các bước trên nếu nước thấm ra hạ lưu không giảm, EVN sẽ xem xét phương án xử lý chống thấm bổ sung để đảm bảo điều kiện chống thấm tốt nhất cho công trình. EVN chỉ đạo BQLDA phối hợp với tư vấn thiết kế và các đơn vị liên quan thực hiện ngay việc phân tích số liệu quan trắc đã có để đánh giá toàn diện về chất lượng và an toàn của đập…
_____________
Sự việc xảy ra tại đập thủy điện Sông Tranh 2 hoàn toàn do lỗi thi công không khớp với thiết kế. Đây là trách nhiệm thuộc về BQLDA thủy điện Sông Tranh 2. Nếu được xử lý sớm sẽ không ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Vấn đề khắc phục lỗi không khó nhưng quan trọng cần quy trách nhiệm rõ ràng đối với đơn vị thi công và cơ quan nghiệm thu công trình đã làm sai quy định.
Theo ông TRẦN VIẾT NGÃI Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng VN, nguyên Phó Tổng Giám đốc EVN |