Đối thoại chiến lược quốc phòng an ninh Việt - Trung cấp thứ trưởng lần 2 đã diễn ra ngày 28-8 tại Bắc Kinh dưới sự đồng chủ trì của trung tướng Nguyễn Chí Vịnh, thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam và thượng tướng Mã Hiểu Thiên, phó tổng tham mưu trưởng Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc.
Tại đối thoại, trung tướng Nguyễn Chí Vịnh và thượng tướng Mã Hiểu Thiên đã thẳng thắn trao đổi những vấn đề còn khác biệt trong quan hệ hai nước. Theo thượng tướng Mã Hiểu Thiên, hiện nay điểm bất đồng và nhạy cảm nhất trong quan hệ hai nước là tranh chấp chủ quyền ở biển Đông, hai nước cần xử lý thỏa đáng vấn đề này vì đại cục quan hệ Việt - Trung và ổn định khu vực: “Hòa bình hai bên đều có lợi. Đối đầu hai bên đều thiệt hại” - thượng tướng Mã Hiểu Thiên nói.
Khẳng định Việt Nam luôn coi trọng quan hệ đại cục với Trung Quốc và mong muốn tìm được giải pháp “cùng thắng”, trung tướng Nguyễn Chí Vịnh đã nêu rõ vấn đề biển Đông có ba khía cạnh khác nhau nhưng liên quan mật thiết, đó là Tuyên bố chủ quyền của các nước liên quan, Xử lý mối quan hệ giữa Việt Nam - Trung Quốc, Xử lý trên các diễn đàn đa phương.
Tôn trọng luật pháp quốc tế
Việt Nam và Trung Quốc có nhiều tuyên bố chủ quyền vào nhiều thời điểm, nội dung và phạm vi khác nhau. Giải quyết vấn đề phải tôn trọng lịch sử nhưng dù thế nào đi chăng nữa cũng phải tuân thủ luật pháp quốc tế. Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh cho rằng các vấn đề trên biển Đông cần được xử lý theo luật pháp quốc tế, đó là những vấn đề mang tính quốc tế theo Luật biển phải giải quyết trên bình diện quốc tế, những vấn đề liên quan đến nhiều nước cần phải giải quyết giữa những nước liên quan, những vấn đề liên quan đến hai nước cần giải quyết song phương.
Những tranh chấp chủ quyền giữa Việt Nam và Trung Quốc cần giải quyết hai nước với nhau, theo luật pháp quốc tế và công khai minh bạch: “Việt Nam không có ý định quốc tế hóa các vấn đề giữa Việt Nam và Trung Quốc vì chính lợi ích của chúng tôi” - trung tướng Nguyễn Chí Vịnh nói. Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh cũng chia sẻ: để bảo vệ và xây dựng đất nước chỉ có một con đường là giữ gìn độc lập tự chủ, chủ quyền lãnh thổ và quan hệ tốt với cộng đồng thế giới, không thể có những điều đó nếu dựa vào nước này để chống nước kia: “Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy với tất cả các quốc gia trên thế giới. Nhưng nếu Việt Nam cần sự ủng hộ, đồng cảm, hợp tác và phát triển thì còn có ai hơn một nước Trung Quốc xã hội chủ nghĩa láng giềng, với hơn 1 tỉ 350 triệu dân, đang phát triển, có vị thế và uy tín ngày càng cao trên thế giới, một khi Trung Quốc tôn trọng độc lập chủ quyền của Việt Nam và mong muốn Việt Nam cùng phát triển?”.
Công khai minh bạch
Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh cũng nêu bật việc cần phải công khai, minh bạch trên các diễn đàn để nhân dân hai nước và cộng đồng quốc tế hiểu rõ bản chất vấn đề biển Đông trong mối quan hệ hữu nghị tổng thể giữa hai nước. “Có thông tin đầy đủ và chính xác là nhu cầu của hơn 80 triệu người dân Việt Nam và hơn 1 tỉ 350 triệu người dân Trung Quốc - Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh phát biểu và nhấn mạnh thêm - Một thực tế hiển nhiên là Trung Quốc cam kết không lấy đất, lấy biển của Việt Nam và Việt Nam cũng không bao giờ nhượng bộ vô nguyên tắc về chủ quyền. Và Việt Nam cũng không bao giờ dựa vào bất kỳ một nước nào để chống Trung Quốc!”.
Việt Nam sẵn sàng hợp tác cùng phát triển với Trung Quốc ở những khu vực thật sự có tranh chấp theo luật pháp quốc tế quy định, và về lâu dài sẽ tìm giải pháp xử lý mà hai bên có thể chấp nhận được, nhưng “trong lúc chưa phân định được, hai bên tuyệt đối không được sử dụng vũ lực và thậm chí cũng không được nghĩ đến việc sử dụng vũ lực” - trung tướng Nguyễn Chí Vịnh nhấn mạnh.